การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์

          ถ้าอยากฝึกความคิดสร้างสรรค์ต้องอ่าน...การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์        

          ใครๆก็อยากมีความคิดสร้างสรรค์กันทั้งนั้น เพราะความคิดสร้างสรรค์ คือ ความสามารถที่จะประมวล ข้อมูลผ่านทักษะการคิด เพื่อนำมาแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิผลในแนวทางใหม่ๆ อย่างหลากหลายไม่มีที่สิ้นสุด สำหรับน้องๆวัยเรียนทุกคนความคิดสร้างสรรค์ยังช่วยให้การเรียนในบางวิชานั้นง่ายขึ้นอีกด้วย อาทิในวิชาฟิสิกส์ ซึ่งในหลายๆครั้งการเรียนฟิสิกส์ จำเป็นต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์ และจินตนาการในการทำความเข้าใจและแก้ปัญหาโจทย์ด้วยซึ่งถ้าหากไม่มีตรงนี้ต่อให้ไป เรียนพิเศษตัวต่อตัว หรือเรียนพิเศษที่บ้าน กับติวเตอร์เก่งๆก็คงไม่ช่วยให้น้องๆเก่งฟิสิกส์ขึ้นได้เท่าไหร่ ดังนั้นวันนี้เราจะมาคุยกันด้วยเรื่อง การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ แบบง่ายๆกันครับ
       
         หากคุณลองนำเทคนิค การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ ง่ายๆ15ข้อนี้ไปปฏิบัติตามดู เชื่อว่าคุณจะสามารถเปลี่ยนเป็นคนที่เปี่ยมไปด้วยความคิดสร้างสรรค์ได้ไม่ยากเลยละครับ
        
       1. ตั้งเป้าหมาย
       
       ขั้นตอนที่หนึ่งใน การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ คือมีความตั้งใจที่จะพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ ไม่ผัดวันประกันพรุ่ง มีเป้าหมายที่ชัดเจน พร้อมขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น และควรแบ่งเวลาว่างในแต่ละวันเพื่อพัฒนาทักษะและทุ่มเทให้กับงานสร้างสรรค์ที่สนใจ เพราะคุณไม่สามารถพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ให้เกิดขึ้นได้ ถ้าไม่มีเวลาให้กับมัน
       
       2. ให้รางวัลความอยากรู้อยากเห็น
       
       อุปสรรคอย่างหนึ่งที่พบได้บ่อยใน การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ คือ การเข้าใจว่าความอยากรู้อยากเห็นเป็นเรื่องการทำตามใจตัวเองและไม่ควรทำ แต่แทนที่จะตำหนิตัวเองเมื่อคุณอยากรู้อยากเห็นในบางเรื่อง คุณควรให้รางวัลตัวเองมากกว่า ลองให้โอกาสตัวเองในการแสวงหาความคิดเห็นใหม่ๆ ซึ่งอาจจะนำไปสู่ไอเดียใหม่ๆก็ได้นะครับ
       
       3. เต็มใจรับความเสี่ยง
       
       ในการฝึกความคิดสร้างสรรค์ คุณต้องยอมรับความเสี่ยงให้ได้ เพื่อพัฒนาความสามารถให้ก้าวหน้า แม้ว่าไม่อาจทำสำเร็จได้ทุกครั้ง แต่อย่างน้อยก็ช่วยพัฒนาและเสริมสร้างทักษะที่จะนำไปใช้ได้ในอนาคตต่อไป
       
       4. สร้างความมั่นใจให้ตัวเอง
       
       ความไม่เชื่อมั่นในความสามารถของตัวเอง สามารถทำลายความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ได้ ดังนั้นการสร้างความมั่นใจให้ตนเองจึงเป็นเรื่องสำคัญ จงชื่นชมความเพียรพยายาม และอย่าลืมให้รางวัลตนเองเมื่อทำสำเร็จ เพราะการให้รางวัลตัวเองเป็นเรื่องสำคัญ มันเป็นการพัฒนาแรงจูงใจภายในตัวเอง ให้มีกำลังใจในการพัฒนาสิ่งอื่นๆต่อไป
        
       5. ขจัดทัศนคติด้านลบ
       
       มีการวิจัยที่ระบุว่า ความรู้สึกนึกคิดด้านบวกสามารถ เพิ่มพลังความคิดสร้างสรรค์ได้ ถ้าคุณกำลังทำงานที่ต้องอาศัยความคิดริเริ่มหรือระดมความคิดละก็ ต้องสร้างบรรยากาศโดยรอบให้รื่นรมย์ เน้นการขจัดความคิดด้านลบหรือการตำหนิตัวเองซึ่งอาจทำให้ความสามารถใน การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ ลดน้อยถอยลง
       
       6. สู้กับความกลัวการล้มเหลว
       
       ความกลัวว่าจะล้มเหลวหรือทำผิดอาจทำให้ การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ หยุดชะงักได้ เมื่อใดก็ตามที่คุณตกอยู่ในความรู้สึกเช่นนี้ ให้เตือนตัวเองว่า ความผิดพลาดทั้งหลายเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้ในทางปฏิบัติ แม้ว่าจะเจออุปสรรคเป็นครั้งคราว แต่ในที่สุด.. คุณก็จะไปถึงเป้าหมายที่วางไว้
       
       7. หาวิธีแก้ปัญหาที่หลากหลาย
       
       เมื่อต้องเผชิญกับปัญหา คุณต้องมองปัญหาให้ทะลุปรุโปร่ง และลองมองหาวิธีแก้ไขปัญหาที่หลากหลาย แทนที่จะทำตามความคิดแรกที่ผุดขึ้นในสมอง จงใช้เวลาคิดถึงหนทางอื่นๆที่อาจแก้ปัญหาได้ การทำเช่นนี้จะช่วยสร้างทักษะการแก้ไขปัญหาและความคิดสร้างสรรค์
       
       8. ระดมสมอง
       
       การระดมสมอง เป็นเทคนิคทั่วไปที่ใช้ในแวดวงวิชาการและอาชีพ และยังเป็นเครื่องมือที่ทรงพลังใน การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ อีกด้วยจงเริ่มด้วยการหยุดตัดสินและวิพากษ์วิจารณ์ตนเอง จดบันทึกข้อคิดและวิธีแก้ปัญหาต่างๆ โดยมีเป้าหมายที่จะระดมความคิดให้มาก ที่สุดเท่าที่จะทำได้ในช่วงเวลาสั้นๆ แล้วกลั่นกรองเพื่อให้ได้แนวคิดที่ดีที่สุด
        
       9. จดบันทึก
       
       จดบันทึกเพื่อดูความคืบหน้าของสิ่งที่ทำและติดตามผล การจดบันทึกเป็นหนทางที่ดีที่ช่วยสะท้อนสิ่งที่คุณทำได้สำเร็จ และยังเป็นการมองหาลู่ทางที่เป็นไปได้เพื่อใช้แก้ปัญหา นอกจากนี้ สมุดบันทึกยังเป็นแหล่งเก็บรวบ รวมแนวคิดต่างๆ ที่อาจเป็นแรงจูงใจได้ในอนาคต
       
       10. สะสมความคิด
       
       เคยสังเกตมั้ยว่า ไอเดียดีๆอย่างหนึ่งมักนำไปสู่ไอเดีย อีกอย่างหนึ่งได้ ดังนั้น การค่อยๆสะสมความคิดทีละเล็ก ทีละน้อย มาใช้ในงานที่กำลังทำอยู่ จึงเป็นสิ่งที่ควรทำ แต่ถ้าแนวคิดที่เลือกมาใช้ ยังไม่เหมาะสมสำหรับงานปัจจุบัน ก็สามารถนำไปใช้กับงานอย่างอื่นได้ในอนาคต
       
       11. สร้างแผนที่ความคิด
       
       แผนที่ความคิดเป็นวิธีที่ดีที่ช่วยปะติดปะต่อแนวความ คิดต่างๆเข้าด้วยกัน เพื่อหาคำตอบให้กับคำถาม วิธีการก็คือเริ่มด้วยการเขียนหัวข้อเรื่องลงบนกระดาษ แล้วเชื่อมโยงข้อความหรือไอเดียที่เกี่ยวข้องกับหัวข้อเรื่อง คล้ายกับการระดมมันสมอง แต่วิธีนี้จะช่วยแตกแนวคิดเป็นข้อๆ เพื่อให้เห็นภาพการเชื่อมโยงกันชัดเจนขึ้น
       
       12. ท้าทายตนเอง
       
       เมื่อคุณได้พัฒนาทักษะเบื้องต้นใน การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ แล้ว จำเป็นต้องกระตุ้นตัวเองไปเรื่อยๆ เพื่อให้เกิดผลดียิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการทำงานในโครงการใหม่ หรือค้นหาวิธีใหม่ๆเพื่อใช้ในงานที่กำลังทำอยู่ มองหาแนว ทางที่ยากมากขึ้น และหลีกเลี่ยงการใช้วิธีแก้ปัญหาเดิมๆที่เคยใช้ในอดีต
       
       13. มองหาแหล่งสร้างแรงบันดาลใจ
       
       อย่านึกว่าความคิดสร้างสรรค์เกิดขึ้นเองได้ง่ายๆเสมอไป แต่คุณจำเป็นต้องแสวงหาแหล่งที่จะกระตุ้นให้เกิดความคิดใหม่ๆ อันจะจูงใจให้ค้นหาคำตอบให้กับคำถาม อาจเริ่มจากการอ่านหนังสือ ไปเที่ยว ฟังเพลงโปรด หรือ คุยถกเถียงกับเพื่อนฝูง แล้วนำกลยุทธ์หรือเทคนิคที่ดีที่สุดมาใช้
        
       14. เตรียมแผนสำรอง
       
       เมื่อต้องเผชิญกับปัญหา ให้ตั้งคำถามประเภท “แล้วถ้า....” เพื่อเป็นทางเลือกในการแก้ไขปัญหา หรือถ้าเลือกวิธีใดวิธีหนึ่งแก้ปัญหา ผลจะออกมาอย่างไร? จะเห็นว่า การมองหาทางเลือกอื่นๆไว้ล่วงหน้า จะช่วยพัฒนาทักษะการแก้ไขปัญหาของคุณได้อย่างสร้างสรรค์
       
       15. สร้างแผนผังการดำเนินงาน
       
       เมื่อคุณต้องทำงานชิ้นใหม่ จงเริ่มด้วยการวางแผนผังการดำเนินงานตั้งแต่เริ่มต้นจนจบ ระบุอุปสรรคต่างๆที่อาจเกิดขึ้นได้ แผนผังนี้จะช่วยให้คุณมองเห็นผลลัพธ์ในตอนท้ายสุด ซึ่งจะช่วยลดปัญหาที่อาจเกิดขึ้นได้ และเป็น วิธีแก้ปัญหาที่มีเอกลักษณ์

       เป็นอย่างไรบ้างครับกับเทคนิค การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ ง่ายๆที่เรานำมาฝากกันหวังว่าจะมีประโยชน์นะครับ สำหรับน้องๆวัยเรียน ความคิดสร้างสรรค์ก็เป็นสิ่งสำคัญในการเรียน นอกเหนือไปจากการเรียนพิเศษเพิ่มเติมตามสถาบันหรือการ เรียนพิเศษตัวต่อตัว นะครับ 
       
       ที่มา : หนังสือธรรมลีลา ฉบับที่ 124 มีนาคม 2554 โดย ประกายรุ้ง

**เรียนพิเศษตัวต่อตัว เรียนพิเศษที่บ้าน กับ ติวเตอร์จุฬา ธรรมศาสตร์ มหิดล เกษตรศาสตร์

ขอบคุณภาพประกอบจาก

http://chucksblog.emc.com/